My photo
Um escritor, um poeta, um aventureiro,

Monday 18 March 2013

“Ita ema precisa mudanca iha moris, hanesan EMA TIMOR oan”

Pe. Venâncio da Costa Pereira, S.J. 

Teologicamente:  ita sei moris hela iha no ho teologia “décor ka memorize”  nian deit,  halai liu ba “décor doutrina – no hatama-an ba doutrinação passiva”, nebe maka sei lori ita “hapara-an hela” iha situação devocional popular no massa nian, nebe maka repetativa deit,  seidauk iha  refleção klean,  activa no creativa ida nebe maka contextualiazada  ho cultura no moris social ita ema Timor nian.  Tamba ne’e maka ita precisa duni atu halo no halao “ TEOLOGIA REFLECTIVA”  nebe maka  hadaet mos ho acções apostolicas adequada e reflectiva mos.

Filosoficamente: Ita sei iha hela fase ida naran, “filosofia lenda nian, eh filosofia oral nian”, alias - ita koalia maka barak, no dala barak seim confirma “verdade” ne’e iha nebe no halo nusa. Ita seidauk hatama-an ba processo  “filosofia investigativa de verdade nian”  eh “estudo filosofico profundo nian ida”, nebe maka bele lori ita  atu hasoru malu ho ita nia-an ho ita nia cultura (atu reconstroi, re-madurecer ita nia identidade hanesan ema Timor oan), iha aspecto hotu-hotu,  iha situação ida nebe maka diferente iha moris mundo globalizado nian, atu ita bele hetan fali ita nia identidade genuine, hanesan ema Timor oan lolos iha ninia aspecto hotu, ao mesmo tempo Catolico ida nebe maka universal, tasak eh maduro no solido.

Psicologicamente:  Ita sei hametin no ha'abut-an hela, ho moris mentalidade psicologico “tauk nian ida”. Ita halo no halao ritual sira, ceremonia tradicional sira, eh mos celebração liturgica sira, tamba ita nia “persona eh pessoa eh ser humano” ne’e,  sei  dominada hela ho “Sentimento Tauk”.  Ita precisa, lori ita nia-an, no loke ita nia-an, husi  sentimento  TAUK  ne’e,  ba  SENTIMENTO  HAM’TAUK”….  Atu bele sai duni “pessoa livre”  sai  ema  livre ida  iha moris, hanesan ema lolos iha no ho ita nia integridade tomak.

Hau hanoin, to ona tempo mai ita Timor oan hotu, atu hanoin hamutuk no hare hamutuk, hodi hare no halo “missão foun ida”  atu ha-tasak liu TAN fiar sarani Timor Oan Nian, liu husi “fundação oan ida ka instituição ida ka centro oan ida ka ou ‘network oan ka ou mos espaço oan ida”, nebe maka ita-bele hanaran hanesan ne’e:  C.I.F.RE.T.A.P,   katak “CENTRO  INVESTIGAҪȂO FILOSÓFICA, REFLEҪȂO TEOLÓGICA E ACOMPANHAMENTO PSICOLÓGICA”

Obrigado!
AMDG!
Pe. Venâncio Pereira, S.J
Mehi Nain!

No comments:

Post a Comment