My photo
Um escritor, um poeta, um aventureiro,

Tuesday 5 May 2009

Timor Leste: Se maka hakarak sai hakerek nain (escritor) Timor Leste nian?

Foin lalais ne’e, hau nia kolega ida hakerek mai hau halo komentariu konaba hau nia blog. Hau hateten ba nia katak Timor Leste oferese mai ita buat barak atu hakerek. De faktu, desde tempu Portuguez, tempu Indonesia to’o ohin loron, ita bele sura ho liman fuan hakerek nain (escritor) Timor oan. Maibe, ida ne’e la signifika katak iha Timor Leste laiha hakerek nain (escritor).

Ohin loron, ho avansu hosi teknolojia, ita konsege hetan iha Internet, buat saida deit maka Timor oan sira hakerek. Se karik ita halo komparasaun tempu uluk ho tempu atual, bele dehan katak iha diferensa bo’ot. Tempu uluk, ema barak maka hakerek iha sira nia agenda (ou diário ou catatan harian), maibe nunka fo sai iha publiku –alias-husik hela deit to’o buat sira nebe maka sira hakerek sai a’at ou lakon tamba funu nia halo. Maibe, tempu ohin loron (tempu atual) Timor oan barak aproveita avansu teknolojia, promove rasik sira nia hanoin, dadolin, historia badak, historia naruk no seluk-seluk tan. Grasa hosi teknolojia, Timor oan barak (grupo ou individual) maka kria rasik sira ninia blog. Ohin loron, hau iha Inglaterra hau bele lê saida maka hau nia maluk sira iha Timor, Portugal, Austrália, Indonésia hakerek. Ou vice-versa “atau sebaliknya”.

Hau sempre iha mehi ida ou sonho ida katak oinsa maka ita Timor oan hakerek no promove rasik ita nia historia, liu hosi kampu literariu. Alias, ita Timor uza literatura hodi promove ita Timor nia historia. Em vez de ema hosi rai seluk (ema estrangeiro) maka hakerek konaba ita Timor nia historia, diak liu ita rasik maka hakerek no promove Timor nia historia. Hau kumpriende katak iha buat barak maka sai hanesan obstakulu ou “hambatan” mai ita Timor oan atu hakerek. Dalabarak ita dehan nune: malae sira iha buat hotu. Iha osan, iha komputador, iha servisu no seluk tan. Malae sira halo visita dala ida deit iha Timor, filafali ba sira nia rain komesa hakerek ona livro rua ou tolu ou hat konaba Timor. Maibe, ida ne’e la signifika katak ita Timor oan mos labele halo nune. Hau hanoin se hahu agora ita Timor oan promove ideia ba malun hodi halo riku ita Timor nia mundu literariu, entaun, loron ida ita mos sei bele.

Bele dehan katak Timor Leste oferese segredo barak mai ita atu hakerek. Agora, falta deit inisiativa hosi Governu Timor, liu hosi Ministeriu Edukasaun no Kultura hodi promove inisiativa iha área literatura.

Inisiativa iha área literatura bele liu hosi: feiro de livro (pameran buku), koncurso literariu, encontro ou dadalia entre hakerek nain sira, kriasaun premiu literariu, seluk-seluk tan, etc….Ou bele aproveita TVTL hodi halo programa ida konaba historia literária Timor Leste nian.

Celso Oliveira

1 comment:

  1. sim ha'u condorda ho ita boot nia opinaun kona-ba aspeito ida ne'e.

    ReplyDelete